ภาพเขียนสีน้ำมัน ราชทูตไทยเข้าเฝ้าฯ จักรพรรดินโปเลียน ที่ ๓

วันศุกร์ที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ.2564

     ภาพเขียนสีน้ำมันคณะทูตไทยในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อันมีเจ้าพระยาศรีพิพัฒน์ (แพ บุนนาค) เมื่อยังดำรงตำแหน่งพระยาศรีพิพัฒน์เป็นราชทูตพร้อมด้วยคณะ เข้าเฝ้าฯ ถวาย พระราชสาส์นและเครื่องมงคลราชบรรณาการแด่จักรพรรดินโปเลียนที่ ๓ ณ พระราชวังฟองแตนโบล ประเทศฝรั่งเศส เมื่อวันที่ ๒๗ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๐๔

     ตำนานความเป็นมาของภาพนี้ จักรพรรดินโปเลียนที่ ๓ แห่งประเทศฝรั่งเศส ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ ให้อาจารย์เจโรม จิตรกร เขียนขึ้นเป็นการเฉลิมพระเกียรติจำนวน ๒ ภาพ ภาพหนึ่งอยู่ที่ประเทศฝรั่งเศส อีกภาพหนึ่ง (คือภาพนี้) ส่งมาทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แห่งกรุงสยาม เมื่อ (ค.ศ.๑๘๖๖) ดั่งพระราชกระแสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องรับฉากเขียนลายน้ำมันของพระเจ้ากรุงฝรั่งเศส

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

     “สมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าแห่งแผ่นดินสยาม เป็นพระเจ้าแผ่นดินใหญ่ ๔ ในพระบรมราชวงศ์นี้ ได้รับฉากเขียนลายน้ำมัน แสดงเรื่องสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอ พระเจ้ากรุงฝรั่งเศส และสมเด็จพระเจ้าแอมเปรีสพระมเหสีกรุงฝรั่งเศส เสด็จออกรับพระราชสาส์นและเครื่องราชบรรณาการ ซึ่งทูตสยามคุมไป แต่กรุงสยาม ได้เข้าเฝ้าถวาย ณ ท้องพระโรง วังฟอนเตลโบล ในวันที่ ๒๗ เดือนกรกฎาคม ในปีคริสตศักราช ๑๘๖๑ นั้น ติดขึงประกอบในกรอบไม้จำหลักปิดทองงามดีที่ยิ่ง เหมือนเครื่องกาไหล่ ยาวได้ ๙ ฟีตครึ่ง กว้าง ๕ ฟีตเศษ แต่ท่านกอมดัน ช. ออบาเรศ ผู้เป็นกงสุลของสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอกรุงฝรั่งเศสอยู่ในกรุงเทพมหานครนี้ ได้นำมาส่งให้ที่กลางชาลาหน้าท้องพระโรงพระที่นั่งอนันตสมาคม ต่อหน้าเจ้านายฝ่ายสยามบางพระองค์และขุนนาง แลมหาดเล็กเป็นอันมาก ได้อ้างพระนามสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอกรุงฝรั่งเศส ว่าทรงคิดถึงทางพระราชไมตรี ทรงยินดีมายังกรุงสยามให้ได้รับไว้เป็นที่ระลึกถึงทางพระราชไมตรีต่อไป

     แลมีจารึกอยู่ในกรอบรูปฉากนั้นเป็นภาษาฝรั่งเศสดังนี้…(ความขาด)…มาเป็นสำคัญ กรุงสยามมีความยินดี คิดขอบพระเดชพระคุณ สมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอกรุงฝรั่งเศสมากยิ่งนัก ได้รับรูปฉากนั้นตั้งไว้ในพระที่นั่งอนันตสมาคมเป็นที่ประชุมพระราชวงศานุวงศ์ แลขุนนาง แลชาวนานาประเทศต่างๆ ที่ไปมา เพื่อจะได้ดูแล้วแลเห็นเป็นเกียรติยศกรุงสยาม ขอทำสำคัญนี้ให้แก่ท่านกอมดัน ช. ออบาเรศ กงสุลของสมเด็จพระเจ้าแอมเปเรอกรุงฝรั่งเศสว่า รูปฉากที่ว่าแล้วนั้นได้รับแล้วในวัน ๕ฯ๓ ๑๐ ค่ำ ปีขาล อัฐศก ศักราชสยาม ๑๒๒๘ (๑) ตรงกับสุริยคติกาล อย่างยุโรปเป็นวันที่ ๒๗ ของเดือนเสบเตมเบอร์ ปีคริสตศักราช ๑๘๖๖ เป็นปีที่ ๑๖ หรือเป็นวันที่ ๕๖๑๕ ของรัชกาลปัจจุบันนี้”

ภาพสีน้ำมัน

     ภาพเขียนสีน้ำมันดังกล่าวในปัจจุบันติดประดับอยู่บนผนังด้านเหนือซีกตะวันออกในท้องพระโรงกลางพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง

(๑) วันพฤหัสบดี แรม ๓ ค่ำ เดือน ๑๐ ปีขาล จุลศักราช ๑๒๒๘ หรือวันที่ ๒๗ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๐๙