พระราโชวาท สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา จากมหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ ประจำปีการศึกษา ๒๕๕๙ - ๒๕๖๐ ณ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ วันอังคาร ที่ ๑๗ กันยายน ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้ข้าพเจ้า มาปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์ ประจำปีนี้. ขอแสดงความชื่นชมต่อบัณฑิตทุกคน ที่ได้ รับเกียรติและความสำเร็จ. บัณฑิตทั้งหลายเมื่อสำเร็จการศึกษาได้รับปริญญาแล้ว ย่อมมีความมุ่งมั่นตั้งใจ ที่จะประกอบอาชีพการงานสร้างสรรค์ความเจริญก้าวหน้าในชีวิตต่อไป. แต่ทุกวันนี้ กล่าวกันว่า แม้คนที่ศึกษาเล่าเรียนมาในระดับสูง ก็อาจจะสร้างตัวสร้างฐานะได้ ไม่ง่ายนัก เพราะโอกาสในการทำงานไม่เปิดกว้างเหมือนแต่ก่อน. ข้อนี้ ดูจะบั่นทอน กำลังใจของบัณฑิตใหม่อยู่ไม่มากก็น้อย. ข้าพเจ้าจึงใคร่จะกล่าวแก่บัณฑิตว่า โอกาส ในการทำงานนั้น เป็นสิ่งที่ประกอบขึ้นจากปัจจัยหลัก ๒ อย่าง อย่างหนึ่งคือ ปัจจัยภายนอก เช่น ความต้องการจ้างงาน สภาพเศรษฐกิจ หรือความเจริญของ เทคโนโลยีต่าง ๆ อีกอย่างหนึ่งคือปัจจัยภายใน ได้แก่ความรู้ความสามารถ และคุณสมบัติในจิตใจของแต่ละบุคคล. แม้ว่าโอกาสในการทำงานอันเกิดจาก ปัจจัยภายนอกจะไม่เปิดกว้างนัก แต่ถ้าคนเรามีความมั่นใจในความรู้ความสามารถ ของตน และมีใจเปิดกว้าง พร้อมที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ไม่ท้อถอยยอมแพ้โดยง่ายแล้ว ก็จะสามารถมองเห็นโอกาส รวมทั้งสร้างโอกาสให้แก่ตนเอง และประสบความสำเร็จ ที่ดีได้เสมอ. จึงขอให้บัณฑิตทุกคนนำสิ่งที่พูดนี้ไปพิจารณาให้ได้ประโยชน์. 410
ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ขออวยพรให้บัณฑิตทุกคน และผู้มาร่วมในพิธีนี้ทุกท่าน ประสบความสุข ความสำเร็จ พร้อมทั้งความเจริญรุ่งเรือง ในชีวิตทุก ๆ ประการ. 411
