พระโอวาท สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา จากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ประจำปีการศึกษา 2559 – 2560 ณ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่ วันอาทิตย์ ที่ 18 กุมภาพันธ์ 2561

วันอาทิตย์ที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2561
พระโอวาท 

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี 
ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา 
จากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ 
ประจำปีการศึกษา ๒๕๕๙ - ๒๕๖๐ 
ณ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่ 
วันอาทิตย์ ที่ ๑๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๑ 


สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้ข้าพเจ้า 
มาปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ 
มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ประจำปีนี้ ข้าพเจ้ามีความพอใจที่ได้ทราบว่า กิจการต่าง ๆ 
ของมหาวิทยาลัยเจริญก้าวหน้ามาด้วยดีทุก ๆ ด้าน ขอแสดงความยินดีกับ 
ผู้ทรงคุณวุฒิ ที่ได้รับเกียรติในครั้งนี้ ทั้งขอแสดงความชื่นชมกับบัณฑิตใหม่ทุกคน 
ที่พากเพียรเล่าเรียนวิชาความรู้จนสำเร็จการศึกษา พร้อมที่จะออกไปประกอบกิจการงาน 
เป็นกำลังสำคัญของบ้านเมือง 

ปัจจุบัน ทุกท่านย่อมประจักษ์โดยทั่วกันแล้วว่า “ศาสตร์พระราชา” 
คือศาสตร์ของแผ่นดิน และถือเป็นปรัชญาสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญ 
รุ่งเรืองอย่างยั่งยืน “ศาสตร์พระราชา” นี้ ก็คือองค์ความรู้ที่ได้รับจากโครงการ 
อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตลอดระยะเวลา ๗๐ ปีแห่งการทรงงาน ของพระบาท 
สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พระมหากษัตริย์นักพัฒนา 
ซึ่งทั่วโลกต่างประจักษ์ในพระอัจฉริยภาพ หลักในการทรงงานนั้น สรุปได้เป็น ๓ 
ประการ คือ เข้าใจ เข้าถึง และพัฒนา 

“เข้าใจ” หมายถึงการที่ผู้ปฏิบัติงานต้องมีความเข้าใจลักษณะภูมิประเทศ 
ลักษณะพื้นที่ รวมทั้งวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรม 
ของคนในพื้นที่นั้น เมื่อมีความเข้าใจลักษณะทางกายภาพและทางวัฒนธรรม 


45

ชัดเจนแล้ว ก็ใช้หลักการ “เข้าถึง” โดยเข้าไปมีส่วนร่วมเพื่อรับทราบข้อมูลหรือ
ปัญหา อันจะนำไปสู่การวางแผน “พัฒนา” ได้อย่างถูกต้องตรงจุด ให้สำเร็จผล
เป็นประโยชน์อย่างยั่งยืนแท้จริง

ในฐานะที่บัณฑิตทั้งหลายสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ซึ่งเป็น
มหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงด้านความเชี่ยวชาญทางการเกษตร จึงควรน้อมนำหลักการ
ทรงงานอันเป็น “ศาสตร์พระราชา” มาใช้เป็นหลักในการปฏิบัติงานส่งเสริม
ภาคเกษตรกรรมให้ยิ่งก้าวหน้า เพื่อพัฒนาประเทศไทยให้ก้าวไกลทัดเทียมนานา
อารยประเทศอย่างยั่งยืน

ในพระปรมาภิไธยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ขออวยพรให้บัณฑิตใหม่ทุกคนมี
ความสุขความเจริญ ทั้งขอให้ทุกท่านที่มาร่วมประชุมในที่นี้ มีแต่ความผาสุกสวัสดี
จงทั่วกัน

46